Wat is sociaal tolken en wie kan sociaal tolken.

Communicatie mogelijk maken tussen personen die elkaars taal niet of niet voldoende verstaan is de opdracht van een tolk. De tolk zal de mondelinge boodschappen omzetten van de ene taal naar de andere taal waardoor de mensen die willen communiceren, elkaar zullen begrijpen.
Er zijn verschillende technieken om dit te realiseren en verschillende settings waarbij dit nodig is. Men zou dus de tolken kunnen indelen volgens de gebruikte techniek of volgens de context of setting van de tolkopdracht.

Toch moet men ook weten dat veel tolken verschillende soorten opdrachten aannemen. Een tolk kan bijvoorbeeld tijdens één opdracht een sociaal tolk zijn en tijdens een andere opdracht een gerechtstolk.
Tolken gebruiken vaak ook verschillende technieken afhankelijk van hun opdracht en de beschikbaarheid van de instrumenten zoals tolkencabines of hoofdtelefoons.

Als men spreekt over sociaal tolken, dan gaat het over tolken in een sociale context; ongeacht de gebruikte tolktechniek.

Deze sociale context houdt in dat een sociaal tolk gaat tolken in sectoren zoals welzijn, gezondheid, onderwijs, tewerkstelling, sociale huisvesting, opvang, asiel, politie en andere openbare dienstverlening van de overheden in het kader van maatschappelijke opdrachten naar de inwoners toe.

De sociaal tolk moet dus tolken in een setting waarbij er oorspronkelijk geen tolk verwacht wordt, dus vaak geen tolkhulpmiddelen beschikbaar zijn en waarbij er communicatie moet plaats vinden tussen enerzijds één of meerdere hulpverleners, begeleiders, ambtenaars, allerhande professionelen met een maatschappelijke opdracht, en anderzijds één of meerdere inwoners, dus niet professionelen die betrokken zijn in deze maatschappelijke opdracht.

Een tolk wordt dus als sociaal tolk ingeschakeld door een voorziening van één van de hierboven genoemde sectoren om een nagestreefde communicatie mogelijk te maken.

Maar gezien de bijzonderheid van de opdracht en het ontbreken van sommige basismiddelen om te tolken, kunnen niet alle tolken ingeschakeld worden voor sociaal tolken. Iedere tolk die wenst te werken als een sociaal tolk, moet eerst een proef afleggen om een certificaat te behalen voor een certificeringsjury bestaande uit een voorzitter, een vertegenwoordiger van een tolkhogeschool en verschillende taalassessoren. Tijdens deze proef wordt er nagegaan of de kandidaat de talen goed beheerst, de tolktechnieken goed kan toepassen en de deontologie ook in moeilijke situaties kan hanteren. De kandidaat moet geslaagd zijn op alle onderdelen van de proef om te slagen.

Deze proef vindt plaats in bij de Centrale Ondersteuningscel voor Sociaal Tolken en Vertalen (COC) en als je geslaagd bent, dan wordt je opgenomen in het Vlaams Register voor gecertificeerde sociaal tolken.