De deontologische code voor sociaal tolken

Een deontologische code is een ethische code die een kader aanreikt waarbinnen je kunt handelen en denken.

Ze geeft een houvast: hoe kan je het best optreden in verschillende situaties. Ze is ook een bescherming van het beroep en jezelf. Deze code kan ingeroepen worden als één van de partijen (bijvoorbeeld dienstverlener, tolkendienst, cliënt) er inbreuk op wil plegen.


1. De tolk tolkt zo getrouw en volledig mogelijk wat door de deelnemers aan het gesprek wordt gezegd.
Dat wil zeggen: zonder toevoegingen, weglatingen of wijzigingen. Is een letterlijke weergave van het gezegde niet mogelijk en is een omschrijving nodig voor een goed begrip tussen de gesprekspartners, dan meld je dat aan beide partijen.

2. De tolk heeft de plicht alles te tolken wat door de deelnemers van het tolkgesprek wordt gezegd.
Als een van de gesprekpartners vraagt een door hem geuite opmerking of uiteenzetting niet te vertalen, moet je de betrokkene op deze plicht wijzen.

3. De tolk neemt een strikte geheimhouding in acht. De tolk zal de tijdens de opdracht verworven kennis op geen enkele wijze onthullen noch gebruiken om andere diensten aan te bieden.
Je mag niets van de inhoud van het gesprek meedelen aan anderen en de identiteitsgegevens van de cliënt mogen in geen geval met anderen gedeeld worden of misbruikt worden.

4. De tolk aanvaardt enkel opdrachten waarvoor hij/zij over de vereiste kwaliteiten beschikt en waarvan hij/zij de goede afhandeling kan garanderen.
Als je vaststelt dat er communicatieproblemen ontstaan door verschillen in het taalgebruik van de anderstalige (die bijvoorbeeld een andere taal spreekt) en jezelf, dan moet je dat onmiddellijk melden, zonder evenwel verdere uitspraken te doen over de anderstalige.

5. De tolk is een objectieve en neutrale (= onpartijdige) partner in het gesprek.
Je doet geen uitspraken over de gesprekspartners, trekt geen partij en  laat je niet overhalen tot het uiten van een persoonlijke mening, ook niet wanneer erom gevraagd wordt.

6. De tolk heeft het recht een tolkprestatie te onderbreken of te staken tengevolge van een gewetensconflict, belangenvermenging of onvoldoende vertrouwdheid met de gebruikte terminologie.
Breng je gesprekpartners hiervan op de hoogte en neem contact op met de tolkendienst.

7. De tolk heeft het recht om in lastige of complexe situaties, bij bedreiging of agressie tegen zijn/haar persoon, de tolkprestatie te onderbreken dan wel de tolkprestatie zo goed mogelijk tot een goed einde proberen te brengen.
Je meldt dit aan beide partijen.
Je bespreekt het voorval zo snel mogelijk met de tolkendienst.

8. De tolk maakt onder geen beding gebruik van zijn/haar machtspositie en aanvaardt geen cadeaus of tegenprestaties van de betrokken partijen.
Je moet je ervan bewust zijn dat het aanvaarden van geschenken een schijn van partijdigheid of corruptie kan wekken en voorwerp kan uitmaken van een klacht bij de deontologische commissie.

9. De tolk verbindt zich ertoe de gemaakte afspraken te respecteren. Is dat door onvoorziene omstandigheden onmogelijk, dan brengt hij/zij de tolkendienst zo vlug mogelijk op de hoogte.